Waarom eten mensen met overgewicht meer dan hun lichaam nodig heeft?

Professor Mireille Serlie, internist-endocrinoloog bij het Amsterdam UMC, benadrukt dat zwaarlijvige personen vaak niet te zwaar zijn door hun eigen zwakte. De vraag die vaak opkomt is waarom zwaarlijvige mensen niet gewoon minder eten. Vaak wordt er gesuggereerd dat mensen met obesitas lui zijn of simpelweg niet genoeg inspanning leveren. Echter, de realiteit is veel complexer. Steeds meer wetenschappelijk bewijs duidt erop dat ernstig overgewicht minder te maken heeft met wilskracht en des te meer met veranderingen in de hersenen. 

Onze hersenen zijn evolutionair afgestemd op een wereld waar voedsel schaars was. Volgens Serlie waren onze verre voorouders tevreden als ze twee keer per dag konden eten, en zelfs dat was niet altijd haalbaar. Om periodes van voedselschaarste te overleven, moesten ze in tijden van overvloed een vetreserve opbouwen om later op te kunnen teren. Dit mechanisme was essentieel voor hun overleving. Het brein was geprogrammeerd om de prikkel te volgen: eet wat je kunt krijgen. 

Echter, onze hersenen zijn zich onvoldoende bewust van het feit dat voedsel nu in overvloed beschikbaar is.  Ze blijven ons aansporen om voedsel te consumeren, zelfs wanneer ons lichaam voldoende energiereserves heeft opgebouwd. 

Serlie en haar onderzoeksgroep zijn bezig met verschillende studies om te begrijpen waarom mensen niet stoppen met eten wanneer ze voldoende energiereserves hebben opgebouwd. Ze merkt op dat een groeiend aantal Nederlanders (54%) te kampen heeft met overgewicht. Dit heeft haar gebracht tot de vraag of het systeem in de hersenen dat eetgedrag reguleert verstoord is bij mensen met ernstig overgewicht. 

Dit systeem waar Serlie naar verwijst is een uitgebreid en complex netwerk waarlangs het brein boodschappen uitwisselt met de rest van het lichaam. Het omvat zowel het ‘homeostatische eetsysteem’, dat de energieniveaus controleert, als het ‘hedonische eetsysteem’, dat verantwoordelijk is voor eetlust, motivatie en beloning. 

Serlie legt uit dat bij mensen met ernstig overgewicht beide systemen minder effectief functioneren. Ze ervaren voortdurend een drang om te eten en krijgen minder snel het signaal dat ze verzadigd zijn. Dit verklaart waarom gewichtsverlies voor hen buitengewoon uitdagend is. Hun hersenen blijven signalen afgeven dat ze voedsel moeten zoeken en consumeren, en vanwege de vitale rol die deze prikkels spelen, zijn ze buitengewoon krachtig. Het is bijna onmogelijk om deze prikkels te negeren. Ozempic kan hiervoor een oplossing zijn. 

Bron